Er zijn verschillende manieren om medewerkers aan je bedrijf te binden en ze bij successen te betrekken. Dit kan met een 'eenvoudig' schouderklopje, maar ook door (aanpassingen in) primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Het is belangrijk dat je medewerkers dit ook als een extra beloning ervaren; daarom is het goed om hun wensen en beeldvorming erbij te betrekken.
Bij binding in de vorm van een financiële beloning wordt vaak gedacht aan een salaris(verhoging) of een bonus. Maar er bestaan ook beloningsvormen waarbij medewerkers de mogelijkheid krijgen om te participeren in de onderneming. Wat zijn deze mogelijkheden en wat betekenen ze voor jouw organisatie?
De keuze aan beloningsvormen is groot en hebben allemaal hun eigen arbeidsrechtelijke, financiële en fiscale aspecten. Daarbij kunnen ze worden aangepast naar jouw wensen. We schetsen zes vormen die in de praktijk het vaakst voorkomen:
De winstdelingsregeling is de minst verregaande vorm van participatie, het uitgeven van aandelen is de meest verregaande vorm. Tussen de winstdelingsregeling en aandelenparticipatie onderscheiden we ook tussenvormen. We leggen ze hierna kort uit.
De winstdelingsregeling, ook wel tantième genoemd, is een extra beloning naast het salaris. De beloningsvorm is relatief eenvoudig in te regelen en is voor een brede groep werknemers toepasbaar en effectief. Houd er rekening mee dat dit 'extraatje' belast wordt in box 1 tegen het progressieve belastingtarief.
De essentiële vraag is of deze beloningsvorm leidt tot voldoende binding en betrokkenheid. Misschien vraagt een bepaalde groep werknemers een verdergaande stimulans.
De SAR-regeling is een specifieke regeling waarin een werknemer meelift met de (aandelen)waardering van het bedrijf. De werknemer deelt mee in de waardeontwikkeling en profiteert daarvan, zonder dat er aandelen aan hem of haar worden uitgegeven. Het recht van de werknemer op de waardestijging wordt op bepaalde momenten aan de werknemer uitbetaald.
De SAR-regeling wordt vaak toegepast bij:
Deze organisaties kunnen of willen vaak (nog) niet liquiditeiten vrijmaken om jaarlijks de winsten uit te delen. Het voordeel dat de werknemer geniet met de SAR wordt belast in box 1 tegen het progressieve belastingtarief.
Een winstbewijs wordt vaak vergeleken met een 'uitgekleed' aandeel. Het geeft je werknemer recht op een deel van de winst, zonder dat hij of zij stemrecht en/of zeggenschap heeft in de onderneming.
Je kunt een winstbewijs vastleggen in een vormvrije overeenkomst; dit hoeft niet per se een notarieel document te zijn. Onder voorwaarden is het mogelijk dat de werknemer het winstbewijs kan aangeven in box 3.
Bij deze beloningsvorm krijgt je werknemer (nog) geen aandelen, maar heeft hij of zij wél een optie daarop. Bij toekenning van de optie worden de voorwaarden vastgelegd van waaruit de werknemer de opties kan omwisselen in aandelen.
Een voorwaarde kan zijn dat een medewerker een omzetdoelstelling heeft behaald of langer dan vijf jaar in dienst is. Vervolgens kan de werknemer, op termijn, de optie uitoefenen en krijgt hij of zij de aandelen in bezit.
De fiscaliteit vormt een belangrijk aspect bij opties. De belastingheffing kan zowel in box 1, box 2 als box 3 plaatsvinden. De waardering van de opties en de fiscale behandeling ervan zijn daarbij essentieel.
Als je werknemer ook aandeelhouder wordt in jouw onderneming, dan heeft hij of zij recht op:
Een aandelenregeling beschouwen we dan ook als de meest vergaande participatieregeling. De waardebepaling van de aandelen bij verkrijging is daarbij een zeer belangrijk aspect. Je dient vooraf goed vast te leggen wat de afspraken zijn over de voorwaarden waaronder werknemers aandelen mogen kopen en - wellicht zelfs moeten - verkopen.
Voor aandelen geldt dat belastingheffing zowel in box 1, box 2 als box 3 kan plaatsvinden.
Bij certificaten van aandelen is de fiscale behandeling nagenoeg gelijk aan die van aandelen. Er is echter een belangrijk verschil: door te werken met certificaten van aandelen kunnen de zeggenschapsrechten en vergaderrechten worden beperkt en zelfs worden uitgesloten. De werknemer heeft wel het recht op het aandeel in de winst en waardestijging van de onderneming.
