Duidelijke afspraken in het familiestatuut bij Hoekman Roestvaststaal

Bij de overdracht van een familiebedrijf spelen verschillende belangen een rol. Gerrit Hoekman schakelde daarom de hulp in van familieadviseur Tom Meuleman. Het was de start van een waardevol proces dat leidde tot een familiestatuut.

Home
Klantcases
Klantcase Hoekman Roestvaststaal

Deel deze pagina

Klantcase Hoekman Roestvaststaal

Opvolging familiebedrijf Familieadvies

Achter de wapperende vlaggen prijkt over de hele breedte van het bedrijfspand in Nieuwleusen het logo van Hoekman Roestvaststaal. Een echt familiebedrijf, in 1986 opgericht door Gerrit Hoekman en inmiddels overgenomen door zijn oudste dochter en een-na-jongste zoon.

Na de bedrijfsoverdracht ging belasting- en familieadviseur Tom Meuleman van de Jong & Laan samen met Rogier Lukas van Vechtstede Notarissen & Mediators en het complete gezin Hoekman om tafel.

Het was de start van een waardevol proces dat leidde tot een familiestatuut, waarbij duidelijkheid en aandacht voor elkaar centraal staan.

Tom Meuleman Senior familieadviseur

Specialist in bedrijfsopvolging

Mijn naam is Tom, fiscaal jurist en familieadviseur. Ik heb mij gespecialiseerd in het begeleiden van families bij opvolgingsvraagstukken. Over dit thema heb ik twee boeken geschreven: Opvolger gezocht (2020) en Gun elkaar wat (2022).

Neem contact op

Groeien met weinig personeel

In een lege kantine bladert Gerrit Hoekman rustig de krant door. De koffiepauze van ‘de mannen’ is net achter de rug en iedereen heeft zijn plek in het metaalbedrijf weer ingenomen. Behalve Gerrit. Na de overdracht aan dochter Heleen en zoon Gert, heeft hij zich uit het bedrijf teruggetrokken.

Ons gezin met 8 kinderen zag vader alleen op zondag. Dat zette mij wel aan het denken, toen ik als oudste gevraagd werd om het bedrijf over te nemen.

Dat het zo ver zou komen, had Gerrit jaren geleden niet kunnen denken. Hij begon letterlijk en figuurlijk met een leeg koffertje aan Hoekman Roestvaststaal. Maar door Gerrits ervaring en experimenterende karakter werd het kleine metaalbedrijf al snel opgemerkt door grote organisaties als McDonald’s en Hema.

Ondanks de vele aanvragen groeide het metaalbedrijf ‘met de rem erop’. Gerrit koos namelijk bewust voor weinig personeelsleden. Het was daarom hard werken voor hemzelf.

Heleen denkt nog wel eens terug aan die tijd. “Ons gezin met 8 kinderen zag vader alleen op zondag. Dat zette mij wel aan het denken, toen ik als oudste gevraagd werd om het bedrijf over te nemen.”

Lees verder onder de afbeelding.

Kinderen in het bedrijf

Direct het bedrijf overnemen, dat zag Heleen niet zitten. Toch wilde ze zich wel verder in het bedrijf verdiepen. Ze gaf daarom haar baan in de zorg op en begon in 1997 bij Hoekman Roestvaststaal. Ze startte direct met de opleiding plaatbewerking. “Tenslotte moet je de basis van het bedrijf goed kennen”, aldus Heleen.

Ook Gert ambieerde niet direct een baan in het bedrijf, maar volgde jaren later toch in de voetstappen van zijn zus. “Als kleine jongen kreeg ik al veel mee van het reilen en zeilen in de fabriek. Nadat ik in 2009 in het bedrijf kwam, verdiepte ik mij in alle facetten van de onderneming.” In de jaren die volgden, groeide Gert naar een managementfunctie.

Gelijkwaardigheid tijdens bedrijfsoverdracht

Heleen en Gert beschikten in 2011 over voldoende kennis en ervaring, maar ook over de wil en lef om de verantwoordelijkheid van het metaalbedrijf op zich te nemen.

Ik wilde dat al mijn kinderen tevreden waren over de gang van zaken. En dat iedereen zich gelijkwaardig behandeld voelde.

Na de bedrijfsoverdracht aan 2 van de 8 kinderen was de kous voor Gerrit nog niet af. Want hoe zit het met de andere 6 kinderen? En niet te vergeten mevrouw Hoekman?

“Ik wilde dat al mijn kinderen tevreden waren over de gang van zaken. En dat iedereen zich gelijkwaardig behandeld voelde. Daarbij wilde ik ook dat vanuit fiscaal oogpunt meegekeken werd, om te voorkomen dat we al ons vermogen wegbrachten naar de belasting”, vertelt Gerrit.

Na de overdracht kwam de familie voor dit vraagstuk in contact met belasting- en familieadviseur Tom Meuleman en notaris Rogier Lukas. Samen zetten zij het traject voor een familiestatuut in werking.

Lees verder onder de afbeelding.

Proces tot familiestatuut

“In een familiestatuut kan je alles opnemen wat je als familie belangrijk vindt”, legt Tom uit. Denk aan financiële zaken, maar ook aan betekenis geven aan eigenaarschap, wie mag er wel of niet werken in het bedrijf of hoe verloopt het opvolgingsproces. Mijn ervaring als familieadviseur is dat het opstellen van een familiestatuut helpt om zaken bespreekbaar te maken.”

Ondanks dat iedereen elkaar alles gunt, spelen er (net als bij elk ander familiebedrijf) ook bij familie Hoekman verschillende zaken en zijn er gevoeligheden.

Het familiestatuut heeft geen juridische werking. Afspraken die er in staan, kunnen daarom niet worden afgedwongen. “Maar als je het familiestatuut met elkaar bepaalt, vastlegt en er naar handelt, geeft het een familie veel duidelijkheid”, aldus Tom.

In het statuut van de familie Hoekman staan afspraken over het familiekapitaal centraal. Tom onderzocht onder andere de mogelijkheden voor een zo financieel en fiscaal optimale situatie. Er zit namelijk veel waarde in het onroerend goed. Hoe kan je dit zo inrichten dat de andere kinderen en ouders hier optimaal in participeren en van profiteren?

Het gezin Hoekman ging om tafel. Volgens Tom een onmisbaar onderdeel in het proces tot een familiestatuut. “Je kunt goed zien hoe de familieleden op bepaalde vraagstukken en op elkaar reageren. Zo kun je gevoeligheden eruit pakken en bespreekbaar maken.”

Hij vult aan: “Ondanks dat iedereen elkaar alles gunt, spelen er (net als bij elk ander familiebedrijf) ook bij familie Hoekman verschillende zaken en zijn er gevoeligheden.”

Lees verder onder de afbeelding.

Openheid

Een familiestatuut zet je niet ‘even’ op papier. Het vraagt om een proces dat je in alle eerlijkheid en openheid met elkaar doorloopt. In verschillende fases moet iedereen zijn mening en input kunnen geven. Ook bij de familie Hoekman zijn tijdens meerdere keukentafelsessies verwachtingen over en weer met elkaar besproken.

“Daarbij komen soms best wat emoties naar boven. Dan moet je de rust bewaren en duidelijk aangeven wat wel en niet kan”, geeft Tom aan. “Met een positieve grondhouding en kennis van de mogelijkheden zijn in alle openheid duidelijke afspraken tot stand gekomen die voor de toekomst in het familiestatuut worden vastgelegd.”

Samen met Rogier stelde Tom het uiteindelijke plan op en presenteerde dit aan de familie. “In de basis heeft iedereen er nu een goed gevoel bij. Dat vader ons hele gezin hierin betrekt, heeft daarin een groot aandeel. En natuurlijk de belastingbesparing en het rendement wat het voor iedereen interessant maakt”, geeft Heleen aan.

Bespreekbaar maken

De praktijk wijst echter uit dat het gezamenlijk oppakken van dergelijke trajecten niet vanzelfsprekend is. “Je ziet vaak dat bedrijfsgerelateerde zaken alleen met de opvolgers worden besproken. Dat leidt vaak tot onbegrip bij andere familieleden”, vertelt Tom. “Tijdig met elkaar om tafel gaan en een situatie creëren waarbij iedereen zijn persoonlijke voorkeuren en verwachtingen kan delen, voorkomt veel ellende.”