Fis­ca­le fa­ci­li­tei­ten voor be­leg­gen gaan mo­ge­lijk ver­an­de­ren

Participeer jij in een fiscale beleggingsinstelling (FBI), een vrijgestelde beleggingsinstelling (VBI) of een Fonds voor gemene rekening (FGR)? Houd er dan rekening mee dat het kabinet voornemens is om de regelgeving aan te passen.
Geen update missen

FBI, VBI en FGR

Het kabinet heeft op 9 december jongstleden in een kamerbrief beleidsvoornemens gedeeld. Aanleiding is het evaluatierapport van de Stichting Economisch Onderzoek (SEO) van 7 juli 2022. Kort gezegd houden de voornemens in:

  • De vrijstelling voor de vennootschapsbelasting vervalt vanaf 1 januari 2024 voor VBI’s, tenzij ze een vergunning hebben en onder toezicht staan van de Autoriteit Financiële Markten en de Nederlandse Bank. Ofwel, de vrijstelling vervalt voor VBI’s die gehouden worden door families.
  • Per 1 januari 2024 worden de voorwaarden voor een (open) fonds voor gemene rekening (OFGR) aangepast. Deze worden vanuit fiscaal oogpunt ‘transparant’.
  • De vrijstelling voor de vennootschapsbelasting vervalt vanaf 1 januari 2025 voor FBI’s voor zover zij beleggen in vastgoed. Her FBI-regime blijft wel mogelijk voor beleggingsinstellingen die beleggen in effecten.

We geven een toelichting.

  1. Je participeert in een vrijgestelde beleggingsinstelling (VBI) 
  2. Je participeert in een (open) fonds voor gemene rekening (FGR) 
  3. Je participeert in een fiscale beleggingsinstelling (FBI)

 

Ellen Punte
Ellen Punte Senior belastingadviseur

Je participeert in een VBI

VBI’s genieten onder voorwaarden een vrijstelling voor de heffing van vennootschapsbelasting (Vpb) over de rendementen die ze behalen met hun beleggingsactiviteiten. De vrijstelling is ooit bedoeld ter verbetering van het Nederlandse vestigingsklimaat voor beleggingsinstellingen, maar blijkt overwegend te worden benut door families.

De SEO heeft geconcludeerd dat de regeling daar niet voor bedoeld is en daarom is het kabinet van plan om de belastingvrijstelling voor familie-VBI’s te laten vervallen. Die worden dan belastingplichtig voor de Vpb, terwijl er geen overgangsregeling lijkt te worden getroffen.

Over het rendement dat een VBI behaalt is de participant uiteindelijk alleen 26,9% aanmerkelijkbelangheffing verschuldigd in box 2. Beleggen via een VBI vormt dus een alternatief op beleggen in privé dat in de regel belast is in box 3. Bij het vervallen van de vrijstelling voor de vennootschapsbelasting bedraagt de gecombineerde belastingdruk van vennootschapsbelasting en inkomstenbelasting in box 2 40,8% dan wel 45,8%.

De wetswijziging wordt voorbereid en in het voorjaar van 2023 geconsulteerd. Het definitieve wetsvoorstel verwachten we op Prinsjesdag 2023.

Je participeert in een OFGR

Een OFGR is in principe belastingplicht voor de vennootschapsbelasting en de participanten houden daarin een aanmerkelijk belang (box 2). De OFGR is het meest te vergelijken met een beleggende Naamloze Vennootschap. Een OFGR wordt in de praktijk gebruikt als een alternatief op beleggen in box 3 en in zogenaamde ‘privacy-structuren’. Dit wil het kabinet tegengaan.

Daarom wordt voorgesteld om een OFGR fiscaal transparant te maken. Dat betekent dat het fonds dan niet langer zelf belastingplichtig is voor de vennootschapsbelasting, maar de vermogensbestanddelen van het fonds worden toegerekend aan de participanten.

De participanten hebben dan niet langer een aanmerkelijk belang in het fonds (box 2) maar zullen hun aandeel in de vermogensbestanddelen aan moeten geven in box 3. Het voorstel is nog niet uitgewerkt, maar zou impliceren dat zonder overgangsmaatregel participanten in het fonds moeten afrekenen over het verschil tussen de werkelijke waarde van hun aanmerkelijk belang en wat zij daarvoor bij verkrijging hebben betaald/gestort.

Let op! Een OFGR kan (ook) gebruik maken van de FBI- of VBI-regeling.

Je participeert in een FBI

De reden voor de aanpassing van het FBI-regime is een heffingslek dat is gesignaleerd wanneer buitenlandse beleggers beleggen in Nederlands vastgoed via een FBI. Nederland kan in dergelijke gevallen (nagenoeg) geen vennootschaps- en dividendbelasting heffen. De ‘vastgoed-FBI’s’ worden vanaf 1 januari 2025 belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Wel komt er een overgangsregeling voor de overdrachtsbelasting.

De wetswijziging wordt voorbereid en in het voorjaar van 2023 geconsulteerd. Het definitieve wetsvoorstel verwachten we op Prinsjesdag 2023.

Let op! Het FBI-regime blijft wel beschikbaar voor beleggingsinstellingen die beleggen in effecten. Voor de FBI en haar participanten verandert er vooralsnog niets.

Is er (al) actie nodig?

We benadrukken dat het kabinet voornemens heeft gedeeld. De definitieve uitwerking van de wetsvoorstellen wordt eerst ter consultatie aangeboden en vervolgens uitgewerkt in een definitief wetsvoorstel. Op voorhand is niet te zeggen in hoeverre het kabinet het commentaar op de wetsvoorstellen ter harte zal nemen en bijvoorbeeld toch met een (nadere) overgangsregeling voor participanten in een FBI, VBI en OFGR komt. Ook is het mogelijk dat de invoering wordt uitgesteld of zelfs geheel niet doorgaat.

Als de voorstellen doorgaan, worden de VBI en vastgoed-FBI fiscaal hetzelfde behandeld als een BV. Terwijl bij het OFGR de beleggingen juist aan privé worden toegerekend. Mogelijk vraagt dit heroverweging van de structurering van uw vermogen; beleggen in box 3 of beleggen via de BV?

Participatie in een VBI

Participeer je in een VBI, dan kan het vanuit fiscaal oogpunt voordelig zijn om het regime met terugwerkende kracht nog in 2022 te laten vervallen. Het betreft de situatie waarin de VBI over 2022 verliezen heeft geleden. Deze verliezen worden daarmee verrekenbaar met toekomstige winsten, als de VBI toch al belastingplichtig zou worden. Daar staat tegenover dat als de rendementen vanaf 2023 de verwachtingen overtreffen, het voordeel van de verliesverrekening beperkt kan zijn.

Bedenk dat je niet meer ‘terug’ kunt als de VBI-status eenmaal is opgegeven, ook niet als de wetswijziging uiteindelijk niet doorgaat. En het is niet mogelijk om het VBI-regime met terugwerkende kracht te laten vervallen op verzoek; er moet dan wel in strijd gehandeld worden met de voorwaarden.

Box 3

Ten slotte merken we op dat de wetgeving rondom Box 3 nog volop in beweging is. Bovendien is niets zo veranderlijk als tarieven en percentages. Kies vooral een oplossing die bij jouw privésituatie past en houd baar is voor de lange(re) termijn. Wil je sparren met een belastingadviseur en/of vermogensadviseur? Neem gerust contact op.